Néboa hoxe en Samil. A brétema, cegoña, fuscallo, néboa, neboeira, neboeiro, borraxeira, bruma, mera ou parrumada, que todos eses nomes ten en galego, é tradicionalmente unha maldición para os veraneantes das Rías Baixas no mes de agosto, e para os navegantes todo o ano.
Ata onde eu sei, que non é moito, néboa, neboeira e menos correctamente neboeiro son os termos xenéricos máis axeitados para definir a condensación na atmosfera do vapor de auga do aire en contacto coa superficie terrestre, mentres brétema e mera son mais utilizados cando a devandita condensación se produce na superficie do mar. Finalmente cando o vapor de auga leva partículas de po en suspensión falase de borralleira, calixe ou parrumada.
A sabedoría popular, que condensa séculos de experiencia meteorolóxica nunha frase, ten en galego para este fenómenos os adaxios seguintes:
- A mera no san Xoán leva o viño e mailo pan.
- Ano de brétemas ano de medas.
- Brétema húmida adoita traer chuvia.
- Brétema no monte, mellor que pola mañá é pola noite.
- Brétemas no alto, chuvias no baixo.
- Brétema no Padornelo sardiña no garavelo. [1]
- Brétema na montaña, pescador na cabana.
- Brétema no val, pescador á rúa.
- Néboas rubias ao nacente, leva os bois ao lameiro e vente.
- Néboas rubias ao sol nado, tempo desgobernado.
- Onde vexas néboa no mes de xaneiro, fai o teu fillo herdeiro.
- O San Antón varre as néboas ao “rincón”.
- Néboa arrastrada, aos tres días mollada.
- Néboa en marzo, xeada en maio.
- Neboeiro nos montes, auga nas fontes.
- Día de neboeiro, día de soalleiro.
E seguro que moitos de vos sabedes algunhas máis! Se tal é o caso, non teñades vergonza, sacudide a preguiza e deixade aquí a vosa achega, que será moi ben recibida por todos os amantes da cultura popular e da nosa fermosa fala.
Nota [1]: Un garavelo é un cesto pequeno cun aro para levalo
pendurado do brazo.
No hay comentarios:
Publicar un comentario