28 Olladas de paixón no "Modus Vivendi"

Chégame estes días a mala nova do peche inminente do Derby do número 29 da rúa das Orfas, un dos poucos “cafés de fala” que quedan na nosa Galicia. Pechadas as portas, anos van alá, do Voltaire de Ourense e do Derby de Vigo, parece que ningún particular, nin institución algunha, van a evitar o cese das actividades deste abeiro da cultura cidadá, este acubillo de todos aqueles que algunha vez nas súas vidas foron composteláns. Perder un café deste xénero, cada día máis escaso, é como perder unha parte importante da memoria colectiva da cidade, da historia cotiá dun pobo e das súas xentes.

Oficiabamos esta conversa a respecto deste e outros temas de moita enxunlla, como temos por costume; arredor dunhas cuncas dun excelente treixadura, mesturado con habelencia coas proporcións axeitadas de godello, torrontés, albariño e loureiro, que xa se sabe que unha boa conversa quere dun bo fluído que aclare o fonador, nunha desas benditas tascas onde nin cans adoecidos, xordos vociferantes ou pícaros sen vixilancia son ben recibidos. Estabamos comentando a devandita nova, e outras semellantes, todas elas arredor da cultura que esmorece e morre a cotío nas nosas vilas e cidades, cando, para á miña desgraza, véuselle ás mentes a promesa que un día lle fixera de contarlle cousas da miña primeira (e única) exposición de pintura: a do Modus Vivendi.

Eu coñecín o Modus non cando a súa apertura, no ano 1972, senón cando o benquerido amigo Lalo colleu as rendas do local, alá polos anos 80, cando en Compostela as rúas estaban tan cheas de xente con arelas de diversión que a autoridade competente tiña que pechar ao tráfico a rúa Nova de Abaixo, porque “había tanta xente na rúa que era imposible circular”. Dende a súa apertura a vocación do Modus foi a de “dar de beber ao persoal algo máis que espirituosos”. E ese “algo máis” non era outra cousa que mantenza para o espírito: música en directo, actuación e lecturas de poemas, etc. E exposicións de pintura. No sei como, e teño que aclarar que os espirituosos antes citados non tiveron nada que ver no tema, Lalo foi quen de conseguir vencer a miña natural timidez, (daquela) e deixei que me convencera para mostrar nas súas paredes parte da miña obra..

O certo é que eu tivera dende sempre unha grande afección polo debuxo, e ollando hoxe algúns dos que conservo, vexo que, aínda que teñan máis entusiasmo que técnica, algo me din hoxe do mozo que fun. Afección que tiven que cultivar cando rematada a carreira de Perito Industrial e co Servizo Militar por facer, comecei a traballar nunha axencia de publicidade. Por non falar do ano e tres meses que pasei servindo á patria, (a patria dos outros, que a miña é matria), tempo no que por sorte puiden traballar arreo nesta afección.

De todo ese material escollín un tema, os ollos, e un lema, “28 olladas de paixón e un fitar desesperado”, copiado de Neruda, e deseñei un cartaz da exposición cos escasos recursos que eu tiña daquela. Unhas táboas de aglomerado, uns “paspartús” negros, uns cristais e unhas grampas serviron para enmarcar os debuxos. E un xoves 16 de setembro de 1982 montamos en catro patadas a exposición. O sábado 18 fomos a Santiago para a inauguración oficial, nova que saíu nunha pequena nota no Correo Galego. O mesmo diario publicou o mércores día 29 unha entrevista que, como era habitual naqueles tempos, publicouse en castelán malia que se desenvolvera en galego. Máis valor tivo o periodista da Voz de Galicia, de cuxo nome sinto non lembrarme, que aínda reproduciu, con más ánimo que acerto, as miñas respostas na nosa fala de trobadores e, por que non?, de científicos, na edición do domingo 26 do devandito mes. 

Algúns dos debuxos expostos seguen comigo; algúns marcharon e agardo que vivan nas paredes e nos ollos dos seus donos. O que non marchou e vive no mais fondo do meu peito é a ledicia daqueles días pasados en Compostela, rodeado de seres benqueridos por min e que terán para sempre o seu recunchiño no meu tesouro de recordos.